Աբրամ Տերց, Փխենց: Թարգմանությունը ռուսերենից հայերենի՝ Սոնա Մնացականյանի: Նյու-Յորք․ Tamizdat Project, 2025:
Գիրքը կարող եք գնել այստեղ։
Սա մի խորհրդանշական պատմվածք է՝ գրված Ձնհալի տարիներին։ Սա մենակության և օտարացման պատմություն է մի խորհրդային հաշվապահի՝ Անդրեյ Սուշինսկու (կեղծանունն է) տառապանքների մասին, որը իրականում այլմոլորակային է։ Դասական «չհասկացված հերոսի» կերպարով նա ամեն օր պայքարում է իր գոյությունը պահպանելու և բացահայտման մշտական վտանգից խուսափելու համար․ նրա կակտուսանման մարմինը շատ ջուր է պահանջում և թուլացել է տարիներ շարունակ թաքնվելու պատճառով։ Զզված իր խորհրդային հայրենակիցների և հարևանների կոպիտ ֆիզիոլոգիայից ու նեղմիտ հոգսերից՝ Սուշինսկին երազում է վերամիավորվել իր կորած մոլորակի հետ։ Նա ջանում է պահել այնտեղից մնացած վերջին հետքերը՝ իր ոչ մարդկային, արտառոց մարմինը և ամենակարևորը՝ իր վաղուց մոռացված լեզվի բեկորները։ Այստեղից էլ պատմվածքի վերնագիրը՝ ՓԽԵՆՑ, որը նրա խամրող հիշողության մեջ հնչում է որպես մի սուրբ անուն։ Տարիներ շարունակ մարդկանց մեջ ապրելն ու ձուլվելու անընդհատ փորձերը Սուշինսկուն հյուծել են և ստիպել կասկածելու իր իսկ իրականությանը և գոյությանը։
Պատմվածքը գրվել է 1957 թվականին, սակայն առաջին անգամ հրատարակվել է Արևմուտքում՝ 1966 թվականի հայտնի մոսկովյան դատավարությունից հետո, երբ երկու խորհրդային գրողներ՝ Անդրեյ Սինյավսկին (կեղծանուն՝ Աբրամ Տերց) և Յուլիյ Դանիելը (կեղծանուն՝ Նիկոլայ Արժակ), դատապարտվեցին բանտարկության ծանր աշխատանքային գաղութում՝ համապատասխանաբար յոթ և հինգ տարով՝ իրենց «սադրիչ» ստեղծագործությունները արտասահմանում հրատարակելու համար։ Թեև պատմվածքը նախևառաջ կարելի է ընթերցել որպես 20-րդ դարակեսին Խորհրդային Միությունում տարբեր թաքնված ինքնություններով (հրեաներ, այլախոհներ, քաղաքական բանտարկյալներ) ապրելու փորձառության պատում, հետագա ընթերցումներում այն իր ընդգրկումը լայնացնում է՝ ներառելով փախստականների, միգրանտների և քուիր անձանց փորձառությունները։
Այս երկլեզու՝ ռուսերեն-հայերեն հրատարակությամբ լույս է տեսնում Անդրեյ Սինյավսկու ստեղծագործության առաջին հայերեն թարգմանությունը։
ՏՎՅԱԼՆԵՐ
Երկլեզու հրատարակություն
Փափուկ կազմ
ISBN: 979-8-9916623-2-1
64 64 էջ, 110 x 170 մմ
Հրատարակման օր՝ 8 հոկտեմբերի, 2025
Սերիա՝ XX դար, №1
Абрам Терц. Пхенц. Перевод на армянский Соны Мнацаканян. Нью-Йорк: Tamizdat Project, 2025.
Купить книгу можно ЗДЕСЬ!
Знаковый текст эпохи оттепели об одиночестве и отчуждённости, повествующий о жизни рядового советского бухгалтера, а на самом деле – инопланетянина, скрывающегося под именем Андрей Казимирович Сушинский. Изо дня в день он вынужден маскироваться, избегая угрозы разоблачения (его похожее на кактус тело требует постоянной поливки и измождено вынужденной ассимиляцией к чужой среде). Мучимый отвращением к грубой физиологии и мелочным хлопотам сограждан и соседей по коммунальной квартире, Сушинский мечтает о возвращении домой, на родную планету, и оберегает те немногие свидетельства о ней, которые у него еще остались: свое причудливое, нечеловеческое тело и обрывки почти забытого языка (отсюда заглавное слово ПХЕНЦ, едва припоминаемое сакральное имя). Тем временем годы, прожитые среди людей, и необходимость изображать им подобного изматывают Сушинского физически и заставляют его усомниться в существовании как таковом.
Написанный в 1957-м, рассказ был впервые опубликован на западе после показательного московского процесса 1966 года, когда два советских писателя – Андрей Синявский (Абрам Терц) и Юлий Даниэль (Николай Аржак) – были приговорены к пяти и семи годам лагерей, соответственно, за публикацию своих «клеветнических» сочинений в тамиздате. Последующие странствия как самого текста, так и автора расширяют интерпретации «Пхенца» почти безгранично – до опыта диссидентов, политических заключенных, квир-персон, эмигрантов и беженцев. «Пхенц» впервые публикуется отдельным изданием и в новом переводе на английский язык.
ИНФОРМАЦИЯ
Двуязычное издание
Мягкая обложка
ISBN: 979-8-9916623-2-1
64 стр., 110 x 170 mm
Дата публикации: 8 октября 2025
Серия: XX век, №1